Komórki ludzkie pozyskują energię z cukru (glukozy), który jest wytwarzany z pożywienia lub magazynowany w wątrobie. Cząsteczki glukozy są dostarczane do komórek za pośrednictwem krwiobiegu. Kiedy komórki nie potrafią przekształcić glukozy w energię, mamy do czynienia z cukrzycą — powszechną chorobą przewlekłą. U osób chorych na cukrzycę poziom glukozy we krwi wzrasta (hiperglikemia), co prowadzi do negatywnych konsekwencji dla głównych układów organizmu – serca, naczyń krwionośnych, nerwów, oczu i nerek. Cukrzyca typu 2 zwiększa również ogólne prawdopodobieństwo przedwczesnej śmierci.
Zwykle poziom glukozy we krwi jest regulowany przez insulinę, hormon wydzielany przez komórki trzustki. Cukrzyca typu 2 rozwija się, gdy trzustka nie jest w stanie dostarczyć wystarczającej ilości insuliny lub gdy organizm nieskutecznie wykorzystuje produkowaną insulinę. Cukrzyca typu 1 jest znacznie rzadszą chorobą — rozwija się, gdy komórki układu odpornościowego niszczą komórki trzustki, więc ilość wydzielanej insuliny jest niewystarczająca.
Cukrzycę typu 2 zazwyczaj diagnozuje się po 45. roku życia, jednak coraz częściej pojawia się u młodszych osób, a nawet u dzieci. Główne czynniki wystąpienia cukrzycy typu 2 to nadmierna masa ciała i brak aktywności fizycznej.
Choroba rozwija się stopniowo, a na jej wczesnym etapie pacjent może czuć się dobrze. Podwyższony poziom glukozy we krwi, czyli kluczowy objaw cukrzycy, jest zazwyczaj odkrywany przypadkowo, często podczas rutynowych badań.
Poniżej przedstawiliśmy główne objawy cukrzycy, które powinny zwrócić Twoją uwagę:
- wzmożone pragnienie i częste oddawanie moczu;
- zwiększony głód;
- niezamierzona utrata wagi;
- uczucie zmęczenia;
- niewyraźne widzenie;
- wolno gojące się rany;
- częste infekcje;
- ciemniejsza skóra w okolicach pach i szyi.
Jak terapia komórkami macierzystymi może pomóc w leczeniu cukrzycy typu 2
Naukowcy nie znaleźli jeszcze lekarstwa na cukrzycę typu 2. Większość badań koncentruje się obecnie na poprawie kontroli poziomu glukozy. Osoby cierpiące na cukrzycę typu 2 powinny utrzymywać zdrową dietę i masę ciała oraz regularnie ćwiczyć. W przypadkach, gdy dieta i ćwiczenia nie wystarczą, aby odpowiednio kontrolować poziom glukozy we krwi, pacjent może również potrzebować leków na cukrzycę lub insulinoterapii.
Od początku lat 90. XX wieku naukowcy opracowują i wdrażają różne podejścia do leczenia cukrzycy za pomocą komórek macierzystych. Najnowsze badania dotyczące komórek macierzystych w leczeniu cukrzycy w Polsce i w innych krajach wykazały obiecujące wyniki przy wykorzystaniu komórek jednojądrowych szpiku kostnego (MNC) i wielopotencjalnych komórek macierzystych mezenchymalnych (MSC). Terapia z ich pomocą pomaga zachować funkcje komórek, znacznie zmniejszyć dawki insuliny i poprawić regeneracji u pacjentów z owrzodzeniami stopy cukrzycowej.
Komórki macierzyste a cukrzyca typu 2 – oczekiwane wyniki
Wyniki terapii komórkami macierzystymi w cukrzycy zostały ocenione zarówno obiektywnymi, jak i subiektywnymi metodami. Czy mogą być komórki macierzyste lekarstwem na cukrzycę? Na ten moment nie, ale większość pacjentów leczonych zastrzykami MSC wykazuje stabilną poprawę następujących objawów i symptomów choroby:
- zanik lub zmniejszenie objawów (prawidłowy poziom glukozy we krwi, kontrola apetytu i masy ciała);
- zmniejszenie dawki insuliny lub zmniejszenie dawki doustnych leków hipoglikemizujących;
- obniżenie stężenia glukozy we krwi na czczo;
- obniżone poziomy peptydu C;
- niższe stężenie hemoglobiny glikowanej;
- poprawa jakości życia (oceniana za pomocą specjalistycznego kwestionariusza SF-36).
Przeszczep komórek macierzystych w leczeniu cukrzycy w przypadku owrzodzeń cukrzycowych daje następujące rezultaty:
- zanik lub zmniejszenie objawów klinicznych (prawidłowy poziom glukozy we krwi, kontrola apetytu i masy ciała);
- zmniejszenie owrzodzenia (zarówno promienia, jak i głębokości);
- całkowite wyleczenie owrzodzenia;
- zwiększone przezskórne napięcie tlenu w owrzodzeniu;
- zwiększony wskaźnik kostka-ramię w owrzodzeniu;
- poprawa jakości życia (oceniana za pomocą specjalistycznego kwestionariusza SF-36).
Cukrzyca a przeszczep komórek macierzystych — rezultaty pacjentów Swiss Medica
Chcielibyśmy przedstawić historię pacjenta Swiss Media z Indonezji. Wahyudin po raz pierwszy odwiedził klinikę Swiss Medica w Moskwie w grudniu 2017 r., aby poddać się leczeniu komórkami macierzystymi.
Przed leczeniem jego poziom glukozy wynosił powyżej 200-250 mg/dl (norma to 79-110 mg/dl). Leczenie obejmowało zarówno terapię IMR, jak i terapię komórkami macierzystymi.
Pierwsza wizyta w Swiss Medica zaowocowała zmianami w jego stylu życia i diecie — pacjent miał większą kontrolę nad swoim apetytem i ostatecznie zrzucił 4,5 kilograma. Monitorowanie poziomu cukru we krwi wykazało stabilny poziom glukozy — około 120-140 mg/dl, a czasami nawet poniżej 100 mg/dl. Nawet gdy pacjent sięgał po mniej zdrowe jedzenie, jego poziom glukozy wzrósł tylko do nieco powyżej 140 mg/dl, co jest normalne.
Po 6 miesiącach Wahyudin ponownie udał się do Moskwy, aby otrzymać drugą serię leczenia. Ta wizyta obejmowała leczenie komórkami macierzystymi cukrzycy z wykorzystaniem autologicznych komórek MSC tkanki tłuszczowej i autologicznych komórek mezenchymalnej frakcji podścieliska szpiku kostnego.
Ostatecznie pacjent zrzucił kolejne 2 kilogramy, jego poziom glukozy spadł do 100-120 mg/dl, jego dieta stała się bardziej stabilna, a sam pacjent jest teraz w stanie skuteczniej kontrolować swój apetyt. Nieoczekiwaną korzyścią ze stosowania komórek macierzystych w cukrzycy typu 2 była poprawa jego wzroku, co zauważono już przy pierwszym cyklu leczenia – dzięki leczeniu komórkami macierzystymi pacjent mógł prowadzić samochód i pracować na komputerze bez okularów.
Komórki macierzyste — leczenie cukrzycy typu 2: jak pacjenci mogą skorzystać z terapii
Komórki macierzyste lekarstwem na cukrzycę jeszcze nie są, chociaż leczenie może przynieść pacjentom wiele korzyści jak:
- Stabilizacja poziomu glukozy we krwi;
- Poprawa gojenia się ran i owrzodzeń;
- Złagodzenie objawów takich jak pragnienie, głód i częste oddawanie moczu;
- Zwiększony poziom energii;
- Zmniejszone zapotrzebowanie na duże dawki leków.
Wielopotencjalne komórki macierzyste mezenchymalne mogą zmniejszyć hiperglikemię u pacjentów z cukrzycą typu 2 poprzez stymulację regeneracji komórek beta za pomocą kilku mechanizmów:
- Aktywacja różnicowania komórek progenitorowych trzustki i zwiększenie liczby prekursorowych komórek beta.
- Proangiogenna aktywność MSC powoduje zwiększenie unaczynienia wysp trzustkowych (obszarów trzustki zawierających komórki endokrynowe, które produkują hormony) i ogólną poprawę ich funkcji endokrynnej.
- Działanie immunomodulacyjne odgrywa kluczową rolę w obecności komponentu autoimmunologicznego w rozwoju i utrzymywaniu się cukrzycy oraz jest ważną częścią złożonych efektów MSC.
W przypadku leczenia owrzodzeń cukrzycowych głównym celem jest przywrócenie odpowiedniego krążenia krwi w obszarze owrzodzenia i zmniejszenie niedokrwienia. Wprowadzenie MSC aktywuje komórki rezydentne i przyciąga krążące komórki progenitorowe. MSC indukują również nowy wzrost naczyń z istniejących sieci naczyń włosowatych. Komórki przywracają zaopatrzenie w składniki odżywcze i tlen, co stymuluje epitelializację owrzodzenia.
Zdolność MSC do stymulowania rozwoju sieci naczyń włosowatych i późniejszego zwiększenia przepływu krwi pomaga w poprawie jednego z najpoważniejszych powikłań cukrzycy typu 2: uogólnionej dysfunkcji mikronaczyniowej.
Hipoglikemiczne działanie MSC przyczynia się do gojenia się wrzodziejących zmian skórnych u pacjentów z cukrzycą. Miejscowe wstrzyknięcia tych komórek bezpośrednio wokół rany dodatkowo poprawiają wydajność produktu komórkowego, co pomaga przyspieszyć gojenie się zmian.
Cukrzyca i przeszczep komórek macierzystych — na czym polega zabieg?
Terapia komórkami macierzystymi w przypadku cukrzycy typu 2 przebiega w następujących etapach, które zazwyczaj trwają kilka tygodni:
- Zbieranie produktu komórkowego ze źródła komórek macierzystych.
- Przetwarzanie i hodowla komórek, aby uzyskać wymaganą liczbę komórek MSC (jest to najbardziej czasochłonny etap, trwający około 4 tygodni).
- Wprowadzenie produktu na bazie komórek do organizmu pacjenta.
Gdy w leczeniu cukrzycy komórkami macierzystymi używa się komórek dawcy, można pominąć drugi etap. Materiał komórkowy może być przygotowany wcześniej z zamrożenia (kriokonserwacji), a MSC mogą być gotowe w ciągu 24 godzin.
Źródło komórek macierzystych stosowanych w leczeniu cukrzycy typu 2
Wielopotencjalne komórki MSC stosowane w leczeniu cukrzycy komórkami macierzystymi można uzyskać zarówno z własnych tkanek pacjenta (szpik kostny, tkanka tłuszczowa, krew obwodowa lub błona śluzowa jamy ustnej), jak i ze źródeł dawców (łożysko, pępowina itp.). Dowiedz się więcej o typach i źródłach komórek.

Procedury wstępne
Przed zastosowaniem komórek macierzystych w leczeniu cukrzycy jeden z lekarzy Swiss Medica bada pacjenta i określa jego aktualny stan zdrowia oraz cechy indywidualne. Lekarz zbierze wszystkie dostępne dane z jego historii medycznej, aby określić wykonalność i możliwość przeprowadzenia leczenia cukrzycy komórkami macierzystymi przy użyciu MSC. Przeprowadza się również badania laboratoryjne lub instrumentalne, aby specjalista mógł określić najbardziej odpowiednie źródło autologicznych komórek macierzystych (szpik kostny, tkanka tłuszczowa lub tkanka dziąseł).
Na sali operacyjnej lekarz przygotowuje pacjenta do zabiegu, odkażając miejsce pobrania środkiem antyseptycznym, a następnie podając znieczulenie miejscowe lub ogólne. Następnie wykonuje się pobranie materiału biologicznego.
Próbki szpiku kostnego są zazwyczaj pobierane z górnego grzbietu tylnej części kości biodrowej lub czasami z przodu biodra. Tkanka tłuszczowa jest pobierana z obszaru przedniej ściany brzucha, bocznych powierzchni talii, lędźwi, pośladków i/lub zewnętrznej strony bioder. Próbki komórek macierzystych tkanki dziąsłowej są pobierane przez chirurga poprzez przecięcie 3-4 mm3 dziąsła.
Czas trwania zabiegu
Czas pozyskiwania komórek macierzystych na potrzeby terapii cukrzycy typu 2 zależy od miejsca, z którego pochodzą komórki macierzyste.
Pobranie szpiku kostnego trwa średnio około godziny. Pobranie komórek SVF pochodzących z tkanki tłuszczowej trwa około 30 minut i różni się w zależności od ilości tkanki pobranej od pacjenta. Pobranie komórek z tkanki dziąsłowej jest również stosunkowo krótkim zabiegiem.
Po pobraniu komórek MSC pacjent pozostaje pod obserwacją.
Komfort pacjenta w trakcie zabiegów
Zabiegi medyczne przeprowadzane są w spokojnym i komfortowym otoczeniu, z zachowaniem ustalonych norm i warunków.
Jeśli pobierane są własne komórki pacjenta, odbywa się to na sali operacyjnej. Kiedy lekarz wprowadza znieczulenie, pacjent może odczuwać lekki ból, podobny do zwykłego odczucia po zastrzyku. Po zabiegu może wystąpić niewielki i krótkotrwały dyskomfort związany z naruszeniem integralności tkanki.
W przypadku stosowania własnych komórek pacjenta lub komórek pobranych od dawcy (które nie wymagają pobrania własnego biomateriału), ich podanie niczym nie różni się od podawania innych leków.
Może się to odbywać w formie standardowego podania ogólnoustrojowego (poprzez infuzję dożylną), podawaną pacjentowi przez 1–2 godziny. Podanie miejscowe możliwe jest również w przypadku leczenia owrzodzeń troficznych, odleżyn lub stopy cukrzycowej w celu poprawy gojenia lub zamknięcia ran, lub w przypadku połączenia obu tych metod.
Rekonwalescencja po leczeniu
Po zabiegu pacjenci mogą odczuwać ból w miejscu pobrania komórek macierzystych. Aby wyjaśnić skuteczność przeszczepu MSC i decyzję o ponownym wprowadzeniu produktu komórkowego, pacjenci przechodzą rutynowe badanie po 3 i 6 miesiącach. Obowiązkowe badania obejmują badanie fizykalne, wywiad medyczny oraz panel testów laboratoryjnych i instrumentalnych, które są wykonywane, aby ocenić terapię komórkami macierzystymi w leczeniu cukrzycy typu 2.
Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące procedur leczenia lub komórek macierzystych i cukrzycy, skontaktuj się z naszym konsultantem. Możesz omówić swój przypadek ze specjalistą w klinice Swiss Medica.
Komórki macierzyste a cukrzyca typu 2 – bezpieczeństwo terapii
Kluczowym problemem terapii komórkami macierzystymi jest możliwość transformacji nowotworowej (czyli ryzyko zachorowania na raka). Wyniki badań klinicznych potwierdziły jednak, że nie ma dowodów naukowych na to, że komórki MSC mogą potencjalnie ulegać spontanicznej transformacji, jeśli są odpowiednio hodowane, przechowywane i kontrolowane. Miejscowe iniekcje komórek macierzystych również są uważane za bezpieczne. Procedury są zazwyczaj dobrze tolerowane przez większość pacjentów, chociaż nie można wykluczyć indywidualnej nietolerancji. Specjaliści Swiss Medica będą monitorować Twój stan, aby zapewnić bezpieczeństwo i korzystne rezultaty zabiegu. Podejmą również odpowiednie środki w celu złagodzenia wszelkiego ryzyka podczas terapii komórkami macierzystymi w leczeniu cukrzycy typu 2.
Uzyskaj bezpłatną konsultację online
Leczenie cukrzycy przy użyciu komórek macierzystych wykorzystuje naturalne zdolności organizmu, aby poprawić funkcje trzustki związane z produkcją insuliny, leczyć owrzodzenia cukrzycowe i zmniejszyć intensywność innych objawów towarzyszących tej chorobie.
Badania kliniczne wykazały, że komórki macierzyste w leczeniu cukrzycy typu 2 są skuteczne, a klinika Swiss Medica stosuje najlepsze praktyki i najwyższe standardy bezpieczeństwa od pobierania komórek macierzystych do ich podawania, aby zapewnić pacjentom jak najlepsze doświadczenia. Skontaktuj się z nami, aby poznać szczegóły dotyczące przeprowadzenia terapii w Twoim przypadku i dowiedzieć się, jak wygląda przeszczep komórek macierzystych w cukrzycy, cena zabiegu i wiele więcej.
Skontaktuj się z nami
Uzyskaj bezpłatną konsultację online z ekspertem medycznym kliniki, aby omówić oczekiwane rezultaty w przypadku Twojej choroby, procedurę, koszt i czas trwania leczenia.

Medical Advisor, Swiss Medica doctor
Źródła:
Li LHH et al. Infusion with human bone marrow-derived mesenchymal stem cells improves β-cell function in patients and non-obese mice with severe diabetes. Sci Rep. 2016;6:37894.
Wang Y et al. Plasticity of mesenchymal stem cells in immunomodulation: pathological and therapeutic implications. Nat Immunol. 2014;15 (11):1009-16.
Cao Y et al. Mesenchymal stem cells improve healing of diabetic foot ulcer. J Diabetes Res. 2017;2017:9328347.
Bhansali A et al. Efficacy and safety of autologous bone marrow-derived stem cell transplantation in patients with type 2 diabetes mellitus: a randomized placebo-controlled study. Cell Transplant. 2014;23(9):1075-85.
Liu X et al. A preliminary evaluation of efficacy and safety of Wharton’s jelly mesenchymal stem cell transplantation in patients with type 2 diabetes mellitus. Stem Cell Res Ther. 2014;5(2):57.
Medical Advisor, Swiss Medica doctor