
Choroba neuronu ruchowego (MND, od angielskiego terminu Motor Neuron Disease) sprawia, że neurony ruchowe w pniu mózgu i rdzeniu kręgowym obumierają, co prowadzi do zaburzeń neurologicznych. Główną przyczyną MND może być ponad 100 różnych mutacji genetycznych. Choroba jest nieuleczalna.
Rozwój terapii komórkami macierzystymi pozwala inaczej spojrzeć na mechanizmy komórkowe i molekularne zaangażowane w rozwój chorób oraz skuteczne metody leczenia. Komórki macierzyste już od wielu lat są przedmiotem badań ze względu na ich zdolności regeneracji uszkodzonych tkanek neuronalnych oraz ochronę istniejących neuronów i komórek glejowych przed dalszymi uszkodzeniami.
W tym artykule przyjrzymy się bliżej objawom MND, przyczynom, lekom, terapiom wspomagającym i leczeniu tej choroby komórkami macierzystymi, co może się okazać skuteczną opcją w porównaniu do tradycyjnych metod terapeutycznych.
Czym jest choroba neuronu ruchowego
MND to postępująca choroba neurodegeneracyjna, która atakuje neurony ruchowe i zaburza ich funkcjonowanie, co prowadzi do nieprawidłowego funkcjonowania komórek nerwowych kontrolujących mięśnie dowolne. Choroba jest nieuleczalna, ale jest wiele dostępnych obecnie opcji leczenia, które pomagają pacjentom w kontrolowaniu objawów oraz utrzymaniu jakości życia.
Definicja i typy
Choroba neuronu ruchowego to choroba neurologiczna atakująca neurony ruchowe pacjenta, powodująca sztywność, ograniczenie ruchów, utratę kontroli, a w skrajnych przypadkach paraliż.
Choroba neuronu ruchowego może prowadzić do różnych schorzeń, a niektóre z nich to:
- Stwardnienie zanikowe boczne (SLA). To postępujące schorzenie atakujące górne i dolne neurony ruchowe, powodujące osłabienie mięśni oraz trudności w mówieniu i oddychaniu.
- Rdzeniowy zanik mięśni (SMA). Choroba genetyczna atakująca dolne neurony ruchowe, wpływając na siłę mięśni i ruchy dowolne, co prowadzi do zaniku mięśni.
- Postępujące porażenie opuszkowe (PBP). Wpływa na neurony odpowiedzialne za mowę i połykanie, powodując u pacjentów trudności w oddychaniu, mówieniu i połykaniu.
- Pierwotne stwardnienie boczne (PLS). Choroba górnych neuronów powodująca sztywność mięśni, spastyczność i osłabienie.
Stwardnienie zanikowe boczne
Stwardnienie zanikowe boczne, czyli choroba Gehriga, to choroba neurodegeneracyjna i najczęstszy rodzaj MND, dotykający 1 na 50 000 osób. Choroba powoduje obumieranie neuronów ruchowych w mózgu i rdzeniu kręgowym, co prowadzi głównie do utraty kontroli nad ruchami dowolnymi. Nadal nie wiadomo, co jest jej przyczyną, ale naukowcy uważają, że jest to kombinacja czynników genetycznych i środowiska zewnętrznego.
Objawy SLA mogą obejmować:
- osłabienie mięśni i drganie;
- skurcze;
- trudności w połykaniu i mówieniu;
- trudności w kontrolowaniu ruchów dowolnych.
Mimo że SLA jest chorobą terminalną, można łagodzić objawy, stosując określone metody leczenia i terapie.

Objawy choroby i ich przebieg
W przypadku obumarcia górnych neuronów ruchowych u pacjentów występują następujące objawy:
- Sztywność mięśni i spastyczność
- Osłabienie mięśni
- Problemy z wykonywaniem czynności motorycznych
- Nieprawidłowe odruchy
- Zmienione napięcie mięśniowe
- Trudności w utrzymaniu równowagi i koordynacji
W zespole dolnego neuronu ruchowego u pacjentów występują:
- Osłabienie mięśni
- Kurczenie się mięśni
- Drgania i skurcze mięśni
- Zanik odruchów
- Zanik mięśni
- Trudności w mówieniu i połykaniu
- Problemy z oddychaniem
Jest to postępująca choroba, której objawy się z czasem nasilają. U każdego pacjenta symptomy mogą wyglądać trochę inaczej. Na początku może wystąpić jedynie osłabienie mięśni, które rozprzestrzenia się na różne części ciała. Następnie pojawiają się poważniejsze objawy, takie jak zanik mięśni, który prowadzi do osłabienia i duszności i ostatecznie do niewydolności oddechowej.
Przyczyny choroby i czynniki ryzyka
Patofizjologia MND jest nadal nieznana. Istnieją jednak pewne główne czynniki ryzyka, które w największym stopniu przyczyniają się do jej wystąpienia:
- Dziedziczne mutacje genetyczne.
- Narażenie na działanie czynników środowiskowych, takich jak toksyny i substancje chemiczne.
- Wiek. Najbardziej narażone na wystąpienie choroby są osoby w wieku od 40 do 70 lat.
- Płeć. Mężczyźni są bardziej narażeni na rozwój MND niż kobiety.
- Palenie.
- Inne czynniki, jak wystąpienie choroby w rodzinie, infekcje wirusowe, stres oksydacyjny, dysfunkcja mitochondriów.
Uszkodzenie neuronu ruchowego — leczenie różnymi metodami
Obecnie nie ma skutecznego leku na choroby neuronu ruchowego. Dostępne metody leczenia pomagają jedynie łagodzić objawy, poprawiać jakość życia i czasami spowalniać postęp choroby.
Poniżej przedstawiamy kilka opcji leczenia choroby neuronu ruchowego stosowane w celu łagodzenia objawów.
Leki
Jeśli chodzi o uszkodzenie neuronu ruchowego, leczenie może przebiegać z użyciem środków zwiotczających mięśnie, leków przeciwdepresyjnych i leków rozkurczowych, które łagodzą skurcze mięśni, spastyczność i ból.
Uszkodzenie neuronu ruchowego — leczenie opcjami wspomagającymi
Objawy MND można jeszcze łagodzić poprzez:
- Pomoce ruchowe, takie jak laski i wózki inwalidzkie, służące do utrzymania sprawności ruchowej i równowagi;
- Pomoce komunikacyjne, aby się skutecznie porozumiewać;
- Środki wspomagające oddychanie, takie jak wentylacja nieinwazyjna i wentylacja inwazyjna;
- Sprzęt adaptacyjny zapewniający niezależność w codziennych czynnościach;
- Podnośniki schodowe i podjazdy dla wózków inwalidzkich.
Fizjoterapia
W przypadku choroby neuronu ruchowego leczenie fizjoterapią może znacząco złagodzić jej objawy i poprawić jakość życia.
- Spersonalizowany plan ćwiczeń może pomóc zwiększyć siłę mięśni i zakres ruchu.
- Rozciąganie pomaga poprawić napięcie i elastyczność mięśni.
- Terapia ciepłem i zimnem oraz masaż pomagają złagodzić ból.
- Ćwiczenia oddechowe poprawiają funkcje oddechowe.
Cel leczenia i dlaczego kontrola MND jest trudna
Większość opcji leczenia skupia się wyłącznie na leczeniu objawów i polepszeniu jakości życia za pomocą leków, urządzeń wspomagających i fizjoterapii.
Leczenie choroby neuronu ruchowego jest trudne, ponieważ ma złożony i wielopłaszczyznowy charakter. Choroba atakuje mięśnie, nerwy i układ oddechowy z różnym nasileniem i tempem postępu. Leczenie tego rodzaju choroby wymaga kompleksowego, wielodyscyplinarnego podejścia, ukierunkowanego na każdy objaw oraz zapewniającego wsparcie psychologiczne i społeczne.
Uszkodzenie neuronu ruchowego — leczenie komórkami macierzystymi
Choroby neuronów ruchowych, w tym stwardnienie zanikowe boczne, są obecnie leczone za pomocą terapii komórkami macierzystymi. Mogą one wspomagać regenerację neuronów ruchowych i zapobiegać ich dalszym uszkodzeniom.

Metody leczenia
W przypadku choroby neuronu ruchowego leczenie stosuje się na dwa sposoby:
- Terapia substytucyjna. MND można leczyć komórkami macierzystymi, programując je do różnicowania się w neurony ruchowe. Przeszczepia się je do mózgu lub rdzenia kręgowego, gdzie integrują się z istniejącą siecią neuronową. Nad tą opcją wciąż prowadzone są badania.
- Terapia ochronna. Terapia ta polega na dożylnym lub dooponowym podaniu komórek macierzystych do organizmu pacjenta, gdzie wykazują działanie neuroprotekcyjne. Komórki macierzyste wydzielają czynniki wzrostu, które wspierają i chronią istniejące neurony przed dalszymi uszkodzeniami. Metoda jest sprawdzana w badaniach klinicznych.
Leczenie choroby neuronu ruchowego komórkami macierzystymi jest wciąż przedmiotem badań, ale już zostało sklasyfikowane jako potencjalna metoda leczenia MND ze względu na dobre wyniki terapii.
Uszkodzenie neuronu ruchowego — leczenie i efekty terapii komórkami macierzystymi
Terapia komórkami macierzystymi pomaga pacjentom złagodzić objawy choroby, polepszyć jakość życia i spowolnić postęp choroby poprzez:
- stymulowanie wzrostu nowych neuronów ruchowych;
- wspieranie przetrwania istniejących neuronów;
- uwalnianie cząsteczek przeciwzapalnych, aby chronić uszkodzone neurony.
Niektóre hormony i czynniki wzrostu uwalniane przez komórki macierzyste w celu złagodzenia objawów MND to:
- Czynniki neurotroficzne pochodzenia mózgowego (BDNF). Promują wzrost i przeżycie neuronów ruchowych.
- Insulinopodobny czynnik wzrostu 1. Hormon ten chroni neurony przed uszkodzeniami i wspomaga ich przetrwanie.
- Czynnik neurotroficzny pochodzący z linii komórek glejowych. To białko wspomaga wzrost i przeżycie neuronów ruchowych.
- Czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF) to białko, które stymuluje wzrost nowych naczyń krwionośnych, poprawiając przepływ krwi w dotkniętych chorobą obszarach.
Choroba neuronu ruchowego — leczenie komórkami macierzystymi i wyniki pacjentów
Colin M., Szkocja, MND
Pierwszymi objawami Colina M. ze Szkocji było osłabienie mięśni nóg oraz trudności z utrzymaniem równowagi i koordynacji. Początkowo myślał, że to zwykłe skurcze, ale okazało się, że cierpi na chorobę neuronu ruchowego. W ramach leczenia komórkami macierzystymi w Swiss Medica otrzymywał dożylne wlewy komórek macierzystych połączone wraz z regularną fizjoterapią, dzięki czemu teraz może chodzić i znacznie lepiej koordynować ruchy. Objawy nie ustąpiły zupełnie, ale terapia pozwoliła mu je kontrolować i prowadzić samodzielne życie.
Iosif T., Rumunia, ALS
U Iosifa T. z Rumunii w 2021 roku zdiagnozowano stwardnienie zanikowe boczne. Zdecydował się na leczenie w Swiss Medica z polecenia innego pacjenta. Trzy miesiące po 7-dniowym leczeniu komórkami macierzystymi, terapii IMR i fizjoterapii, odzyskał stabilność i siłę w prawej stopie i nodze, a także zauważył zmniejszenie drżeń pęczkowych w prawej nodze.
Uzyskaj bezpłatną konsultację online
Skontaktuj się z naszymi ekspertami już teraz, aby dowiedzieć się więcej o kosztach, czasie trwania i przewidywanych efektach terapii.

Medical Advisor, Swiss Medica doctor
Proces terapii komórkami macierzystymi
Jeśli chodzi o uszkodzenie neuronu ruchowego, leczenie tej przypadłości w Swiss Medica opiera się na mezenchymalnych komórkach macierzystych (MSC). Na początku są one pobierane z krwi, szpiku kostnego lub innych źródeł, a następnie są separowane oraz hodowane. Skoncentrowane komórki macierzyste lub ich eksosomy są wstrzykiwane dożylnie, domięśniowo lub podpajęczynówkowo.
Miliony komórek macierzystych migruje do wybranego miejsca, aby leczyć, naprawiać i generować nowe komórki nerwowe oraz wspomagając te już istniejące. Terapii komórkami macierzystymi towarzyszy również terapia IMR i fizjoterapia, aby wspomóc działanie wstrzykniętych komórek i pomóc im dotrzeć do dotkniętych chorobą mięśni. Efekty są najbardziej widoczne po 2-3 miesiącach od zabiegu.
Wskazania i przeciwwskazania do terapii komórkowej w leczeniu MND
W przypadku choroby neuronu ruchowego leczenie komórkami może być stosowane w ograniczonych przypadkach.
- Terapia jest najskuteczniejsza u pacjentów we wczesnym i średniozaawansowanym stadium choroby, ponieważ neurony ruchowe nie ulegają całkowitej utracie.
- Leczenie choroby neuronu ruchowego (MND) z wykorzystaniem komórek macierzystych spowalnia postęp choroby u pacjentów, u których występuje szybko postępująca postać tej choroby.
- Terapia ta jest zalecana pacjentom, u których tradycyjne metody nie przyniosły widocznych efektów lub u których wywołały skutki uboczne.
Przeciwwskazania do podejścia do terapii to:
- Pacjenci z zaawansowanymi objawami MND mogą nie odczuć skuteczności leczenia.
- Pacjenci z ciężką niewydolnością oddechową mogą nie kwalifikować się do leczenia.
- Pacjenci cierpiący na różne schorzenia, na przykład raka lub choroby serca, mogą nie kwalifikować się do zabiegu.
Skontaktuj się z nami
Skorzystaj z bezpłatnej konsultacji online, aby dowiedzieć się, czy terapia komórkami macierzystymi będzie skuteczna w Twoim przypadku i jakie są możliwe korzyści.

Medical Advisor, Swiss Medica doctor
Sukces i potencjalne ryzyko terapii opartej na komórkach macierzystych
Komórki macierzyste jako lek regeneracyjny są wciąż badane pod kątem ich potencjalnych korzyści w leczeniu wielu schorzeń neurologicznych. Niektóre z korzyści leczenia komórkami macierzystymi stwardnienia zanikowego bocznego są:
- Znaczna poprawa siły i funkcji mięśni;
- Spowolnienie postępu choroby i opóźnienie wystąpienia poważniejszych objawów;
- Zmniejszenie stanów zapalnych i stresu oksydacyjnego;
- Regeneracja tkanek i komórek nerwowych.
Potencjalne skutki uboczne terapii komórkami macierzystymi to:
- uczucie ucisku lub ból w klatce piersiowej i łagodna gorączka;
- dyskomfort słuchu, bóle głowy i zawroty głowy;
- zmiany w obwodach nerwowych.
Uszkodzenie neuronu ruchowego — leczenie i zalety terapii komórkami macierzystymi
Terapia komórkami macierzystymi może przynieść znacznie większe korzyści zdrowotne niż inne metody leczenia. Najważniejsze z nich to:
- Spowolnienie postępu choroby.
- Regeneracja utraconych neuronów ruchowych i wspomaganie istniejących.
- Zmniejszenie stanu zapalnego i stresu oksydacyjnego w układzie nerwowym.
- Zwiększona siła i sprawność mięśni.
- Zmniejszone skutki uboczne leków.
- Ogólnie lepszy stan zdrowia i jakość życia.
Czy w przypadku uszkodzenia neuronu ruchowego leczenie komórkami macierzystymi jest skuteczne?
Leczenie choroby neuronu ruchowego komórkami macierzystymi to jedna z najbezpieczniejszych opcji. Liczne badania potwierdzają skuteczność przeszczepu komórek macierzystych jako terapii zapewniającej funkcje neuroprotekcyjne i neuroregeneracyjne, a tym samym łagodzącej objawy MND.
Koszt terapii komórkami macierzystymi w chorobie neuronu ruchowego
W przypadku choroby neuronów ruchowych komórek macierzystych koszt leczenia w dużej mierze zależy od kilku czynników, takich jak:
- Rodzaj użytych komórek macierzystych
- Sposób podania
- Liczba zabiegów
- Terapie wspomagające
Terapia komórkami macierzystymi w przypadku MND może być dość kosztowna i wahać się od 7000 do 31 000 dolarów*. Aby jednak dowiedzieć się więcej o kosztach, skontaktuj się z naszym doradcą medycznym, aby uzyskać bezpłatną konsultację i zapoznać się z historią Twojej choroby.
*Podane ceny mają charakter orientacyjny i mogą ulec zmianie w zależności od indywidualnych czynników, w tym stopnia zaawansowania schorzenia i liczby potrzebnych komórek macierzystych. Ceny obowiązują od stycznia 2025 r.
Źródła:
Goun Je, Kiandokht Keyhanian, Mehdi Ghasemi. (2021) Overview of stem cells therapy in amyotrophic lateral sclerosis. Neurological Research 43:8, pages 616-632.
Stephen A. Goutman, Masha G. Savelieff, Stacey A. Sakowski & Eva L. Feldman (2019). Stem cell treatments for amyotrophic lateral sclerosis: a critical overview of early phase trials. Expert Opinion on Investigational Drugs, 28:6, 525-543.
De Gioia, R., Biella, F., Citterio, G., Rizzo, F., Abati, E., Nizzardo, M., … & Corti, S. (2020). Neural stem cell transplantation for neurodegenerative diseases. International Journal of Molecular Sciences, 21(9), 3103.
Foster, L. A., & Salajegheh, M. K. (2019). Motor neuron disease: pathophysiology, diagnosis, and management. The American Journal of Medicine, 132(1), 32-37.
Abati, E., Bresolin, N., Comi, G. P., and Corti, S. (2018). Preconditioning and cellular engineering to increase the survival of transplanted neural stem cells for motor neuron disease therapy. Mol. Neurobiol. 56, 3356–3367.
Darvishi, M., Tiraihi, T., Mesbah-Namin, S. A., Delshad, A., and Taheri, T. (2017). Motor neuron transdifferentiation of neural stem cell from adipose-derived stem cell characterized by differential gene expression. Cell Mol. Neurobiol. 37, 275–289.
Chaudhary, R., Agarwal, V., Rehman, M., Kaushik, A. S., & Mishra, V. (2022). Genetic architecture of motor neuron diseases. Journal of the Neurological Sciences, 434, 120099.
Wahid, S. F. A., Law, Z. K., Ismail, N. A., & Lai, N. M. (2019). Cell‐based therapies for amyotrophic lateral sclerosis/motor neuron disease. Cochrane Database of Systematic Reviews, (12).
Chan, H. J., Yanshree, Roy, J., Tipoe, G. L., Fung, M. L., & Lim, L. W. (2021). Therapeutic Potential of Human Stem Cell Implantation in Alzheimer’s Disease. International journal of molecular sciences, 22(18), 10151.
MD, Pediatrician, Regenerative Medicine Specialist







